Vaxt verildi: Ukrayna 2030-cu ilə qədər Aİ-yə üzv olacaq? – ŞƏRH

“Ukraynanın 2030-cu ilə qədər Avropa İttifaqına (Aİ) üzv olması ilə bağlı perspektiv elə də böyük olmasa da, bunu reallaşdırmaq mümkündür. Yetər ki, Aİ Ukraynanın üzvlüyü ilə bağlı məsələdə səmimi olsun”.

Politoloq Rəşad Bayramov bunu TodayPress-ə açıqlamasında deyib.

O, Ukraynanın Aİ-yə namizəd statusu almasını xatırladıb:    

“2022-ci il iyunun 23-də Avropa Parlamenti Ukraynaya Avropa İttifaqına üzvlüyə namizəd statusunun dərhal verilməsini tələb edən qətnamə qəbul edib. 2022-ci il iyunun 23-də isə Avropa Şurası Ukraynaya Avropa İttifaqına üzv olmaq üçün namizəd statusu verib”.   

Analitik Avropa İttifaqı, Danimarka, Litva və İsveç Ukraynanın Avropaya inteqrasiyasını dəstəkləmək üçün “Ukraine2EU” proqramını işə salmasına diqqət çəkib: 

“Aİ-nin Ukraynadakı nümayəndəliyinin məlumatına əsasən, “Ukraine2EU” proqramı üç il üçün nəzərdə tutulub və büdcəsi 16,7 milyon avro təşkil edir. Başqa sözlə desək, qarşıdakı 3 il ərzində Ukraynanın lazımi islahatların həyata keçirilməsinə cavabdeh olan hakimiyyət orqanlarına strateji və ekspert dəstəyi göstəriləcək. Bu isə Aİ-yə üzv ölkələrin təcrübəsindən istifadə etməklə Ukraynaya üzvlük yolunda bütün zəruri mərhələlərdən keçməyə kömək edəcək. Bu, Ukraynaya üzvlük prosesini uğurla başa çatdırmaq və Aİ-yə üzvlüyə hazırlaşmaq üçün nəzərdə tutulmuş Avropa İttifaqının əsas proqramlarından biridir”.  

R. Bayramov qeyd edib ki, proqramın uğurlu olması Ukraynanın Aİ-də yer almasına real zəmin yarada bilər:  

“Prinsip etibarilə, bu proqramın işə salınması Ukraynaya əsas strateji məqsədə nail olmağa və ən qısa müddətdə Avropa ailəsinin tamhüquqlu üzvü olmağa imkan verəcək. Amma qarşıda hələ üç il müddət var. 2030-cu ilə qədər isə, yəni proqramın başa çatmasından sonrakı dövrdə Ukrayna müvafiq islahatları tamamlamalıdır. Bu dövr ərzində Aİ-nin Ukrayna ilə bağlı mövqeyində nə kimi dəyişikliklərin olub-olmayacağını indidən proqnozlaşdırmaq mümkün deyil”.  

Politoloqun fikrincə, Ukraynanın geosiyasi çəkisi Aİ-ni strateji seçimə sövq edir:

“Ukraynanın faktiki olaraq Rusiya və ABŞ arasında bölüşdürülməsi prosesinin getdiyi vaxtda oyundan kənar qalmaq qorxusu yaşayan Aİ bu cür addımlarla maksimum şəkildə Ukraynanı özünə bağlamaq və Ukraynanın gələcəyində paya sahib olmaq istəyir. Əgər Aİ Ukraynanın üzvlüyü ilə bağlı məsələdə səmimi olsa, buna mane olmaq istəyən də olmayacaq. Hətta Rusiya tərəfi belə ötən ay Rusiya prezidenti Vladimir Putinin mətbuat katibi Dmitri Peskovun dili ilə Ukraynanın Aİ üzvlüyünün ölkənin daxili işi olduğuna dair mövqe bildirib. Peskov qeyd edib ki, Avropa İttifaqına mümkün üzvlük Ukraynanın suveren hüququdur, çünki söhbət hərbi ittifaqdan getmir. Odur ki, heç kim heç bir ölkəyə iqtisadi sahədə inteqrasiya ilə bağlı nəsə diktə edə bilməz. Moskva yalnız təhlükəsizlik, müdafiə və ya hərbi ittifaqlarla bağlı məsələlərdə fərqli mövqe tutur”.  

Analitik hazırda Ukraynanın Aİ-yə üzv olması ilə bağlı qərarın ittifaqın öz əlində olduğunu düşünür:

“İndi top tamamilə Aİ-nin meydançasındadır. Ukrayna üzv olmaq istəyir, Rusiya etiraz etmir, qalır Aİ-nin bu məsələdə qətiyyət göstərməsi”.

Qeyd edək ki, aprelin Avropa İttifaqı, Danimarka, Litva və İsveç Ukraynanın Avropaya inteqrasiyasını dəstəkləmək üçün “Ukraine2EU” proqramını işə salıblar. Litva Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Kestutis Budris bildirib ki, 2030-cu il Ukraynanın Avropa İttifaqına (Aİ) qoşulması üçün son tarixdir. Onun sözlərinə görə, bu vaxt ərzində Ukraynanın İttifaqa qəbul edilməsi üçün işlər görülməlidir.   

Qiymət Mahir