Yay fəsli ilə bağlı bilinməyən 9 maraqlı fakt

Yay günəşli günləri və isti havası ilə tanınsa da, bu fəsil haqqında bilmədiyimiz çox maraqlı faktlar var.

TodayPress  yay fəsli ilə bağlı 9 maraqlı faktı təqdim edir:

Eyfel qülləsi yay aylarında daha da böyüyür

Havalar istiləşdikcə metal obyektlər böyüyür, buna istilik genişlənməsi deyilir. Bu o deməkdir ki, istilik metal kimi materialların genişlənməsinə səbəb olur.  Odur ki, Parisdəki Eyfel qülləsi yayda 15 santimetrə qədər böyüyə bilir. Bu məşhur qüllə havalar isti olanda Günəşdən uzaqlaşır.

 Bəzi Şimal ölkələrində Günəş həftələrlə batmır

Dünyanın ən şimal bölgələrində yay aylarında Günəş həftələrlə batmır. Bura aprelin 20-dən avqustun 22-dək 24 saat Günəşi görəcəyiniz Svalbard kimi Norveçin bəzi şimal hissələri daxildir. Bu heyrətamiz təbiət hadisəsi “gecə yarısı günəşi” adlanır. Bu hadisə Yerin fırlanma oxunun əyilməsi və Şimal Qütbünün Günəşə doğru fırlanması səbəbindən baş verir.

Yəni Şimal qütbündə yay aylarında günəş hətta gecə yarısı da batmır. Gecə yarısı günəşi səmaya gözəl qırmızı və sarı rəng verir.

 Yayın ən isti günlərinə  niyə “İt günü” deyilir?

"Yayın it günləri" termini ən isti günləri təsvir etmək üçün istifadə edilən köhnə ifadədir. Bu ifadə  Roma İmperiyasına aiddir. Göydəki ən parlaq ulduz olan Sirius, "it günləri"nin başlamasına və sona çatmasına iyirmi gün qalmış batır.

1975-ci ilin yayında İngiltərədə qar yağıb

İngiltərədə insanların yay aylarında qarla qarşılaşması çox təsadüf edilən hadisə deyil. Amma 1975-ci ilin iyununda İngiltərəyə güclü qar yağıb və populyar yay idman növü olan  kriket matçları qar səbəbindən ləğv edilməli olub. İngiltərədə 1888-ci ildən, təxminən yüz il əvvəl yayda ilk dəfədir ki, bu qədər qar yağmışdı.

Hər yay İslandiyada Gizli gündüz baş verir

Yaz aylarında İslandiyada Günəş bir neçə həftə batmayanda baş verən "gecə yarısı günəşi" yaşanır. Gizli “Solstice” festivalı iyun ayında ilin ən uzun günü olan yay gündönümündə keçirilir. Bu festival insanlara ilin xüsusi vaxtında musiqi və mədəniyyəti yaşamağa imkan verir. Əyləncə həvəskarlarının buzlaqda əylənə və 5000 illik lava tunelində musiqiçiləri izləyə biləcəyi yeganə yerdir.

Hər yay Yaponiyada “Ulduz Festivalı” keçirilir

Yaponiya iyul və avqust aylarında keçirilən bu festivalın mənşəyi iyulun 7-də görüşən iki aşiqin, Orihime və Hikiboshinin hekayəsinə əsaslanır. Orihime və Hikiboshiare, Vega və Altair ulduzları ilə təmsil olunur, bu da Tanabata Festivalının niyə "Ulduz Festivalı" kimi tanındığını izah edir. Festival bütün ölkədə qeyd olunur. Noshiro kimi şəhərlərdə küçələrdə nəhəng fənərlərin daşındığı paradlar keçirilir. Bəzi mayakların hündürlüyü 24 metrdən çox olur.

Yay fəslində xəstəxanalar xəstələrlə dolu olur

Yay fəslində xəstəxanalarda sıxlıq müşahidə olunur.  Tibb mütəxəssisləri bunu “iyul hadisəsi” adlandırırlar.

"Yay" sözü ən qədim sözlərdəndir

"Yay" sözü ilk dəfə 900-cü ildən əvvəl qeydə alınmış qədim sözdür. Bu, qədim ingiliscə yay mənasını verən "sumor" sözündən götürülüb. Həm də alman sözü olan “sommer” və sanskritcə “sam”a sözü ilə bağlıdır. Hər ikisi də "il" deməkdir.

 İsveç və Finldandiyada ortaq xüsusiyyətli ictimai bayram

İsveç və Finlandiya "yay ortası"nı dövlət bayramı kimi qeyd edir. İsveçdə bu bayram 19-25 iyun tarixləri arasında cümə günü qeyd olunur.

Finlandiyada isə 20-26 iyun tarixləri arasında şənbə gününə təsadüf edir. Hər iki ölkədə “yay ortası” bayramı dövlət bayramı sayılır və bu dövrdə bayramlar keçirilir.

GÜNEL